Medyczne zabezpieczenie działań bojowych Armii Radzieckiej, lata 80.

Medyczne zabezpieczenie działań bojowych wojsk składa się z różnych organizacyjnych, profilaktycznych, leczniczo-ewakuacyjnych, przeciw epidemicznych i innych przedsięwzięć, wykonywanych na wszystkich szczeblach służb medycznych od pierwszej linii do głębokich tyłów.

Medyczne służby na przykładzie pułku zmotoryzowanego: organizacja i podstawowe zadania

Medyczna służba pułku zależy, przede wszystkim, od struktury pułku, którego jest częścią składową.

W skład medycznej służbę pułku wchodzą:

• kompania medyczna pułku;
• medyczne plutony batalionów;
• instruktorzy sanitarni kompanii, baterie i pododdziałów specjalnych w pułku;
• strzelcy - sanitariusze plutonów.
  
  

Medyczna służba pułku to:

• medyczna kompania pułku, która jest podporządkowana bezpośrednio dowódcy medycznej służby pułku. Dowódca służby medycznej pułku, podlega dowódcy pułku, a w sprawach medycznych - dowódcy medycznej służby dywizji,
• w każdym zmotoryzowanym i pancernym batalionie oraz w każdym dywizjonie artylerii jest medyczny pluton, którym dowodzi batalionowy felczer. Dowódca medycznego plutonu w batalionie podlega dowódcy batalionu, a w sprawach medycznych wykonuje rozkazy dowódcy medycznej służby pułku,
• każda kompania zmotoryzowana ma jednego instruktora sanitarnego (saninstruktor), podległego dowódcy kompanii, a w sprawach medycznych - dowódcy medycznego plutonu batalionu,
• każdy pluton ma jednego strzelca-sanitariusza, podległego dowódcy plutonu, a w sprawach medycznych - sanitarnemu instruktorowi kompanii,

W innych podziałach specjalistycznych pułku (bateria przeciwpancerna, dywizjon przeciwlotniczy, kompania inżynieryjno saperska, kompania rozpoznawcza), podległych bezpośrednio dowódcy pułku, są instruktorzy sanitarni, którzy podporządkowani są w sprawach medycznych dowódcy medycznej służby pułku.

Do zadań medycznej służby, za realizację, których odpowiada dowódca medycznej służby pułku, należą:

• poszukiwanie rannych i chorych, świadczenie im pierwszej pomocy, zebranie i wyniesienie ich (wywóz) z pola boju (z podziałów), jak również ewakuacja rannych i chorych z pododdziałów pułku do medycznej kompanii pułku;
• we właściwym czasie świadczenie dolekarskiej i pierwszej lekarskiej pomocy
  rannym i chorym, przygotowanie ich do dalszej ewakuacji;
• zabezpieczenie podziałów pułku środkami medycznymi;
• medyczna kontrola nad stanem zdrowia składu osobowego pułku, wszelkie działania przeciw epidemiologiczne, skierowane przeciw powstaniu i rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych;
• medyczne rozpoznanie w pasie działania (obszarze rozmieszczenia) pułku;
• prowadzenie nadzoru nad realizacją sanitarno-higienicznych norm i przepisów lokalizacji, odżywiania się, zaopatrzenia w wodę i środki czystości składu osobowego oraz grzebanie poległych w boju i zmarłych żołnierzy;
• szkolenie medyczne składu osobowego pułku na wszystkich szczeblach.

Opaska naramienna z symbolem czerwonego krzyża. Znak wyróżniający służby medyczne na polu walki.

Obowiązki i wyposażenie instruktora sanitarnego kompanii:

Instruktor sanitarny ma za zadanie przeprowadzać działania, skierowane na zachowanie zdrowia składu osobowego kompanii, przestrzeganiu zasad sanitarno-higienicznych i epidemiologicznych, medyczne zabezpieczenie składu osobowego od skutków porażenia bronią ABC, świadczenie pierwszej pomocy przy zranieniach i chorobach, oraz szybką ewakuację rannych i chorych do medycznych punktów.

Instruktor sanitarny zobowiązany jest:

• znać zadanie kompanii, ilość i stan rannych i chorych w pododdziałach kompanii, miejsce stacjonowania medycznego plutonu batalionu i plan jego przemieszczenia się;
• organizować i przeprowadzać poszukiwanie rannych i chorych na polu bitwy, okazywać pierwszą pomoc i elementy dolekarskiej pomocy rannym i ciężko chorym, przeprowadzać zbiór, osłonę i oznaczenie rannych i chorych;
• kontrolować czasowe i jakościowe udzielenie pierwszej pomocy, okazywanej przez strzelców-sanitariuszy na zasadzie samo i pomocy wzajemnej;
• zorganizować efektywne wykorzystanie sił i środków do zbioru i wywozu rannych i chorych ze składu kompanii;
• ujawniać chorych i okazywać nimi pierwszą pomoc a za pozwoleniem dowódcy kompanii wysyłać ich do medycznego plutonu batalionu lub do medycznej kompanii pułku;
• przeprowadzać medyczne rozpoznanie w miejscu rozmieszczenia i pasie bojowego działania kompanii;
• kontrolować właściwe i czasowe mycie się składu osobowego oraz zmianę bielizny;
• zabezpieczyć skład osobowy kompanii medycznymi środkami profilaktyki i świadczenia pierwszej pomocy, kontrolować prawidłowość ich zastosowania, zabezpieczyć strzelców-sanitariuszy medycznymi środkami;
• szkolić skład osobowy kompanii w prawidłowym udzielaniu samopomocy i pomocy wzajemnej przy zranieniach i chorobach,
• referować dowódcy kompanii i dowódcy medycznego plutonu batalionu wszelkie dane o ilości rannych i chorych, ilości rannych i chorych ewakuowanych z pola walki oraz miejscu ich lokalizacji;

Wyposażenie instruktora sanitarnego kompanii, oprócz wojskowego zaopatrzenia, zawiera:

• opaska ze znakiem Czerwonego Krzyża (powinna być noszona na lewym ramieniu);
• szelki ewakuacyjne;
• torba medyczna SMW.

W razie konieczności instruktor sanitarny, jak również strzelcy-sanitariusze, dodatkowo zabezpieczają się specjalnymi znakami, przyrządami nocnej obserwacji, radionadajnikami do oznaczenia miejsc koncentracji rannych, chemicznymi grzałkami do ogrzewania w chłodnej porze roku czy klimacie, itp.


Obowiązki i wyposażenie strzelca-sanitariusza:

Oprócz realizacji obowiązków strzelca, strzelec-sanitariusz zobowiązany jest:

• znać zadanie swojego plutonu;
• znać miejsce przebywania dowódcy plutonu i instruktora sanitarnego kompanii;
• ciągle wypatrywać rannych i chorych na polu bitwy, okazywać im pierwszą pomoc, wykorzystać ochronne i maskujące właściwości terenu dla ich osłony;
• znaczyć miejsce przebywania rannych i chorych;
• znać i umieć wykorzystać medyczne wyposażenie, jak również podręczne środki dla świadczenia pierwszej pomocy.
  

Do wyposażenia strzelca-sanitariusza, prócz przedmiotów, ustalonych każdemu żołnierzowi, wchodzą:

• opaska ze znakiem Czerwonego Krzyża (powinna być noszona na lewym ramieniu);
• szelki ewakuacyjne;
• torba medyczna SS.

Zachowanie strzelca-sanitariusza i instruktora sanitarnego kompanii w boju.

• W czasie działań ofensywnych kompanii instruktor sanitarny jest przyporządkowany na zasadzie podległości bojowej dowódcy kompani i znajduje się w jego bliskim sąsiedztwie. On organizuje pracę strzelców-sanitariuszy i sanitariuszy-tragarzy przy poszukiwaniu rannych, świadczeniu pierwszej pomocy wynoszeniu (ewakuacji) ich z pola boju do najbliższych osłon.

•  Przy działaniu pododdziału na bojowych maszynach i przejściu do ataku bez spieszenia medyczny skład (sanitarni instruktorzy kompanii, strzelcy-sanitariusze plutonów) obserwują oni załogę i desant swoich maszyn. Przy trafieniu swojej maszyny i zaistnieniu w niej rannych, znajdujący się w maszynie „medyk” udziela im pierwszej pomocy. Przy nieobecności „medyka” pomocy udzielają sobie sami członkowie załogi i desantu na zasadzie samo i pomoce wzajemnej.

• Rannych z bojowych maszyn, kontynuujących bojowe zadanie, wysadza się przy pierwszej możliwości na najbliższym przystankach, wybierając przy tym teren, osłonięty od ognia przeciwnika.

Sposoby oznakowywanie w polu znalezionych rannych i "gniazd" (zgrupowanych rannych) za pomocą środków podręcznych.

•  Przy działaniu pododdziału na bojowych maszynach i przejściu do ataku ze spieszeniem desantu instruktorzy sanitarni i strzelcy-sanitariusze plutonów idą w szyku pododdziału, uważnie obserwując żołnierzy w szyku. Przy czym każdy „medyk” ma swój sektor (pas) obserwacji. Zauważywszy rannego, zbliża się on do niego. W zależności od rodzaju terenu, krótkimi skokami, wykorzystując ochronne właściwości terenu i osłony a w razie konieczności - czołgając się najpierw zabezpiecza rannego i siebie przed ogniem npla. Okazawszy pierwszą pomoc, rannych i porażonych grupuje się w “gniazda” rannych. Dla oznaczenia “gniazd” rannych mogą być stosowane radionadajniki.

• Przy przygotowaniu do medycznego zabezpieczenia kompanii w obronie „saninstruktr” kompanii po przyjęciu wskazówek dowódcy kompanii i dowódcy medycznego plutonu dokładnie zapoznaje się z mapa terenu bronionego, rozmieszczeniu budowli obronnych, oznacza na mapie drogi ewakuacji rannych, określa drogi podejścia transportu sanitarnego, instruuje strzelców-sanitariuszy i referuje dowódcy kompanii wykaz niezbędnych przedsięwzięć do przeprowadzenia właściwego zabezpieczenia medycznego kompanii a po ich zatwierdzeniu dba o prawidłowa ich realizacje.

• Odpowiedzialny jest także za zorganizowanie i nadzorowanie, w bezpośredniej bliskości punktu dowodzenia kompani, medyczny posterunek kompanii. Posterunek taki prócz środków medycznych do świadczenia pierwszej pomocy musi znajdować się zapas noszy i wody pitnej. Drogi wynoszenia (wywozu) do punktu medycznego kompanii zaznacza się znakami umówionymi, o lokalizacji punktu informuje się cały skład osobowy kompanii. „Saninstruktor” na punkcie okazuje rannym pierwszą pomoc, (jeżeli nie była okazana) i zabezpiecza rannych do czasu pojawienia się możliwości ich dalszej ewakuacji.

• Instruktor sanitarny i strzelec-sanitariusz zaopatrzenie rannych i pomoc dolekarską świadczą tylko w zakresie środków medycznych będących na wyposażeniu torba medyczna SMW.

Ćwiczenia z ewakuacji rannego na pojazd sanitarny LUAZ 969

Bibliografia:

1. Учебник сержанта Мотострелковых Войск - 1980;
2. Учебник по Войенно-Медицинской подготовке - 1972

Fotografie:

1. www.fishki.net/comment.php?id=78291
2. własne


Opracował: Zbigniew Ziemiński "saperski"