"STROPOREZ". Nóż radzieckiego spadochroniarza.

 Stroporez to nic innego jak nóź spadochroniarza, który przeznaczony jest do przecinania linek spadochronu i zawiesia w sytuacjach awaryjnych.


W radzieckich wojskach powietrznodesantowych (WDW) używano kilka rodzajów stroporezów.
Początkowo za nóż spadochroniarza służył zwykły składany nóż sierpak, znany z ogrodnictwa i będący także na wyposażeniu toreb medycznych. Sierpak dla spadochroniarza został delikatnie dostosowany dla WDW poprzez dodanie metalowego ucha pozwalającego dowiązać do noża linkę.
W końcu lat 50. XX wieku do wyposażenia WDW wszedł sprężynowy nóż spadochroniarski, popularnie nazywany „PN-58” (ros. ПН–58).
Dlaczego taka nazwa?
Prawdopodobnie pochodzi ona od modelu spadochronu ratunkowego PN-58, kiedy to wraz z tym modelem spadochronu wprowadzono też nowy nóż spadochroniarski.
PN-58 ma obustronnie zaostrzoną, chromowaną, głownie długości 70 mm, która dla bezpieczeństwa jest zaokrąglona na szczycie. Głownia pod wpływem ściśniętej sprężyny wysuwa się z rękojeści i blokuje po naciśnięciu zwalniacza.
Okładki noża wykonano z brązowego bakelitu, ale były także noże z okładzinami aluminiowymi. Nóż zaopatrzony jest w stalowe ucho do przymocowania linki.
Nóż złożony ma długość 105 mm, a rozłożony 175 mm
PN-58 produkowano prawdopodobnie do początku lat 80. ubiegłego wieku.,
Nóż spadochronowy PN-58

Na początku lat 60. XX wieku na wyposażenie Armii Radzieckiej wszedł nowy nie składany model noża dla spadochroniarzy.
Nóż ten ma symetryczne ostrze z obustronnym ostrzeniem. Krawędzie tnąca noża są wklęsłe i posiadają ząbkowanie ułatwiające cięcie. Szczyt ostrza jest lekko zaokrąglony ze względów bezpieczeństwa. Głownia jest masywna, grubości ponad 2mm, w przekroju rombu.
Długość całkowita noża to 255mm, a sama głownia ma 145mm.
Stroporez z ebonitową rękojeści.

Rękojeść noża początkowo wykonywano z brązowego bakelitu i nitami mocowano do noża, później robiono ją z szarego tworzywa sztucznego.
W latach 80. ubiegłego wieku zaczęto produkować wersję oszczędnościową stroporeza. Głownia jest już prosta, bez wklęśnięcia, jednostronnie ostrzona ale nadal z ząbkowaniem na obu stronach. Rękojeść plastikowa o topornym kształcie.
Stroporez z plastikową rękojeścią.

Do noża przewidziana była pierwotnie skórzana pochwa, później zastąpiona plastikową produkowaną w kilku kolorach: czarnym, niebieskim, brązowym, śliwkowym i innych.
Pochwa ma po bokach dwie wypustki z otworami umożliwiającymi wszycie jej w specjalną kieszeń na spadochronie zapasowym Z-5, Z-6 i innych.
Stroporez w kieszeni spadochronu zapasowego Z-5.

Ten model stroporeza w rękojeści (tak ebonitowej jak i plastikowej) miał specjalny otwór do przymocowania linki zabezpieczającej przez utratą noża.
Stroporez z połowy lat 80. 
Toporna plastikowa rękojeść i prosta głownia.
W roku 1990 na wyposażenie WDW przyjęto nowy, można powiedzieć rewolucyjny stroporez, nóż spadochroniarza "Pelikan". Nazwany tak zapewne od swego kształtu. Ten stroporez to już nie klasyczny nóż, a przecinak o ostrzu schowanym w wygiętym końcu. Ten model przecinaka nie był zbyt popularny w Armii Radzieckiej, do końca XX wieku Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej jak i armie niepodległych krajów powstałe po rozpadzie ZSRR użytkowały głównie "tradycyjne" stroporezy.
Przecinak do linek spadochronowych "Pelikan".



Stroporez z zasady nie jest nożem bojowym tylko ratunkowym ale „potrzeba jest matką wynalazku” i zdarzało się ze żołnierze radzieccy metodami chałupniczymi (albo koszarowymi) przerabiali stroporezy na noże pseudobojowe. Głównie polegało to na przeostrzeniu czubka noża na ostro.
Stroporezy przerobione na noże bojowe metodą home made.
Regulaminy i instrukcje swoje a życie i codzienna służba swoje. W Armii Radzieckiej zamiast stroporezów dedykowanych jako noże ratunkowe używano
bagnetów. Bagnet z zasady jest tępy i fabrycznie nie jest zbyt ostry, ale gdy miał być używany jako stroporez musiał być ostrzony.
83. Samodzielna Brygada Desantowo-Szturmowa, lotnisko Dębica.
Bagnet 6H4 jako stroporez.

Żołnierze pododdziału specjalnego Armii Radzieckiej z bagnetami 6H3 jako stroporezami.


83. Samodzielna Brygada Desantowo-Szturmowa, lotnisko Dębica.
Bagnet 6H4 jako stroporez.


Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Płaszcz-pałatka, peleryna wprost (nie)doskonała.

Radzieckie pasy nośne do broni strzeleckiej 83. Samodzielnej Brygady Desantowo-Szturmowej.

Szynele i płaszcze w 83. Samodzielnej Brygadzie desantowo-Szturmowej 1986-1990.