Stroporez to nic innego jak nóź spadochroniarza, który przeznaczony jest do przecinania linek spadochronu i zawiesia w sytuacjach awaryjnych.
W
radzieckich wojskach powietrznodesantowych (WDW) używano kilka rodzajów stroporezów.
Początkowo za nóż spadochroniarza służył zwykły składany nóż sierpak, znany z ogrodnictwa i będący także na wyposażeniu toreb medycznych. Sierpak dla spadochroniarza został delikatnie dostosowany dla WDW poprzez dodanie metalowego ucha pozwalającego dowiązać do noża linkę.
W końcu lat 50. XX wieku do wyposażenia WDW wszedł sprężynowy nóż spadochroniarski, popularnie nazywany „PN-58” (ros. ПН–58).
Dlaczego taka nazwa?
Prawdopodobnie pochodzi ona od modelu spadochronu ratunkowego PN-58, kiedy to wraz z tym modelem spadochronu wprowadzono też nowy nóż spadochroniarski.
PN-58 ma obustronnie zaostrzoną, chromowaną, głownie długości 70 mm, która dla bezpieczeństwa jest zaokrąglona na szczycie. Głownia pod wpływem ściśniętej sprężyny wysuwa się z rękojeści i blokuje po naciśnięciu zwalniacza.
Okładki noża wykonano z brązowego bakelitu, ale były także noże z okładzinami aluminiowymi. Nóż zaopatrzony jest w stalowe ucho do przymocowania linki.
Nóż złożony ma długość 105 mm, a rozłożony 175 mm
PN-58 produkowano prawdopodobnie do początku lat 80. ubiegłego wieku.,
|
Nóż spadochronowy PN-58 |
Na początku lat 60. XX wieku na wyposażenie Armii Radzieckiej wszedł nowy nie składany model noża dla spadochroniarzy.
Nóż ten ma symetryczne ostrze z obustronnym ostrzeniem. Krawędzie tnąca noża są wklęsłe i posiadają ząbkowanie ułatwiające cięcie. Szczyt ostrza jest lekko zaokrąglony ze względów bezpieczeństwa. Głownia jest masywna, grubości ponad 2mm, w przekroju rombu.
Długość całkowita noża to 255mm, a sama głownia ma 145mm.
|
Stroporez z ebonitową rękojeści. |
Rękojeść noża początkowo wykonywano z brązowego bakelitu i nitami mocowano do noża, później robiono ją z szarego tworzywa sztucznego.
W latach 80. ubiegłego wieku zaczęto produkować wersję oszczędnościową stroporeza. Głownia jest już prosta, bez wklęśnięcia, jednostronnie ostrzona ale nadal z ząbkowaniem na obu stronach. Rękojeść plastikowa o topornym kształcie.
|
Stroporez z plastikową rękojeścią. |
Do noża przewidziana była pierwotnie skórzana pochwa, później zastąpiona plastikową produkowaną w kilku kolorach: czarnym, niebieskim, brązowym, śliwkowym i innych.
Pochwa ma po bokach dwie wypustki z otworami umożliwiającymi wszycie jej w specjalną kieszeń na spadochronie zapasowym Z-5, Z-6 i innych.
|
Stroporez w kieszeni spadochronu zapasowego Z-5. |
Ten model stroporeza w rękojeści (tak ebonitowej jak i plastikowej) miał specjalny otwór do przymocowania linki zabezpieczającej przez utratą noża.
|
Stroporez z połowy lat 80. Toporna plastikowa rękojeść i prosta głownia. |
W roku 1990 na wyposażenie WDW przyjęto nowy, można powiedzieć rewolucyjny stroporez, nóż spadochroniarza "Pelikan". Nazwany tak zapewne od swego kształtu.
Ten stroporez to już nie klasyczny nóż, a przecinak o ostrzu schowanym w wygiętym końcu.
Ten model przecinaka nie był zbyt popularny w Armii Radzieckiej, do końca XX wieku Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej jak i armie niepodległych krajów powstałe po rozpadzie ZSRR użytkowały głównie "tradycyjne" stroporezy.
|
Przecinak do linek spadochronowych "Pelikan". |
Stroporez z zasady nie jest nożem bojowym tylko ratunkowym ale „potrzeba jest matką wynalazku” i zdarzało się ze żołnierze radzieccy metodami chałupniczymi (albo koszarowymi) przerabiali stroporezy na noże pseudobojowe. Głównie polegało to na przeostrzeniu czubka noża na ostro.
|
Stroporezy przerobione na noże bojowe metodą home made. |
Regulaminy i instrukcje swoje a życie i codzienna służba swoje.
W Armii Radzieckiej zamiast stroporezów dedykowanych jako noże ratunkowe używano bagnetów.
Bagnet z zasady jest tępy i fabrycznie nie jest zbyt ostry, ale gdy miał być używany jako stroporez musiał być ostrzony.
|
83. Samodzielna Brygada Desantowo-Szturmowa, lotnisko Dębica. Bagnet 6H4 jako stroporez. |
|
Żołnierze pododdziału specjalnego Armii Radzieckiej z bagnetami 6H3 jako stroporezami.
|
|
83. Samodzielna Brygada Desantowo-Szturmowa, lotnisko Dębica. Bagnet 6H4 jako stroporez. |
Komentarze
Prześlij komentarz