Busola Adrianowa

 

Busola Adrianowi.

Armia rosyjska od początku XX wieku dysponowała busolą kierunkową oryginalnej konstrukcji. Było to zasługą kapitan Włodzimierza Adrianowa, bardzo uzdolnionego kartografa i topografa. Urodzony w 1875 roku w Petersburgu, całe swoje zawodowe życie związał z geodezją. Do wybuchu rewolucji bolszewickiej służył w Korpusie Topografów Wojskowych. Wcześniej, w 1907 roku, skonstruował busolę własnego pomysłu. Odznaczała się ona lekkością i małymi wymiarami. W odróżnieniu od innych konstrukcji można ją było nosić na przegubie jak zegarek. Była przez to szczególnie przydatna zwiadowcom, oddziałom górskim i wszędzie tam gdzie z braku miejsca trudno było się posługiwać zwykłą busolą.

W. Adrianow przetrwał szczęśliwie rewolucję i zawieruchę wojenną. W nowej rzeczywistości politycznej kontynuował karierę jako cywil. Był między innymi wydawcą i redaktorem "Atlasu SSSR" wydanego w 1928 roku. Ciekawostka jest, że jako utalentowany typograf był współautorem herbu sowieckiej Rosji i wielu projektów druków urzędowych ( m.in. prawa jazdy). Zmarł w 1938 roku w Ostaszkowie.

Busole systemu Adrianowa ma wymiary 6x1,5 cm i składają się z podstawy wykonanej z metalu niemagnetycznego lub bakelitu z zamontowaną podziałką, szkła z naniesioną strzałką oraz igły magnetycznej z blokadą. Skala pierścienia aluminiowego składała się ze 120 podziałek, odstęp między kreskami skali odpowiadał 3° albo 50-tysięcznym. Skala jest opisana podwójnie:

•       liczby wewnętrzne oznaczają stopnie i rosną w kierunku obrotu wskazówki zegara co 15°,

•       liczby zewnętrzne oznaczają tysięczne i rosną w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara co 5-00 w dziesiątkach tysięcznych,

• obok skali umieszczone są  litery oznaczające strony świata i fosforowany trójkąt oznaczający północ

Na zewnątrz znajduje się pierścień z muszką i szczerbinką pełniącymi rolę celownika. Całość konstrukcji jest niezwykle prosta. Do noszenia na ręce służył skórzany pasek przewleczony przez dwa uszka na korpusie.

W ZSRR i Układzie Warszawskim busole tego rodzaju używana była niemal do końca istnienia,.. jednego i drugiego tworu. 

W „przyrodzie”  busola i kompas są często mylone i stosowane zamiennie, mino, że są do siebie podobne, są to dwa różne urządzenia. Zarówno kompasem jak i busolą możemy wyznaczyć kierunek północ-południe i na tym podobieństwa się kończą.

Kompas – współcześnie to urządzenia składające się z okrągłego, metalowego  (lub wykonanego z innego materiału) pudełka, wewnątrz którego znajduje się zawieszona na ostrzu igła magnetyczna, często wyposażona w blokadę oraz tarczę, na której znajdują się oznaczenia kierunków.

Busola natomiast jest bardziej rozbudowana niż kompas, posiada podstawę, na której znajduje się obrotowy pierścień z podziałką w stopniach lub tysięcznych (tzw. limbus, wewnątrz którego znajduje się igła magnetyczna). Busola często posiada blokadę tej igły.

Busola w odróżnieniu od kompasu posiada przyrządy celownicze: muszkę i szczerbinkę, czasami także zwierciadło i linijkę. 

Na podstawie: MWP

#desantowyBiałogard #83BrygadaDesantowSzturmowa